BTÜ'lü bilim insanları, karidesin raf ömrünü uzatacak

Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Furkan Türker Sarıcaoğlu'nun yürütücülüğünde gerçekleştirilen "Bitki bazlı biyoaktif bileşik kullanarak karides (Litopenaeus vannamei ve Macrobrachium rosenbergii) raf ömrünün uzatılması için yenilikçi nanoteknoloji yaklaşımı" başlıklı projeye, Türkiye dışında iki Uzak Doğu ülkesi ve bu ülkelerde yer alan altı üniversite ve kurumun bilim insanları katkı sağlayacak.

Proje kapsamında gıda ürünlerinin raf ömürlerini uzatmak amacıyla, meyve ve sebze işleme endüstrisindeki üretim faaliyetinin sonucunda ortaya çıkan, kabuk, tohum, sıvı şeklindeki atıklar geri kazanım amacıyla kullanılacak. Dünya genelinde yaklaşık 20 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe sahip deniz ürünlerinin, üretim ve ihracat sektöründeki raf ömürlerini uzatmak amacıyla nanoteknolojik yaklaşımlar ele alınacak.

Projede, gıda işleme sektörünün atıklarından olan mango yaprakları, yeşil çay posası, tarçın otu yaprakları ve defneyaprakları kullanılarak elde edilecek yeni tür gıda koruma malzemelerine odaklanılacak. 10 bilim insanın yer aldığı 36 ay sürecek projede, deniz ürünlerinden özellikle işlenmiş karidesin raf ömrünün uzatılmasına yoğunlaşılacak. Proje kapsamında gıda kayıplarının önemli bölümünün meydana geldiği gıda işleme sektöründe atık olarak değerlendirilen ancak belli bir prosesle geri kazanılacak katma değerli bileşiklerin kullanılması amacıyla endüstriyel büyüme ve ülke ekonomisi için yeni bir yol arayışında da bulunulacak.

Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen BTÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve proje yürütücüsü Doç. Dr. Furkan Türker Sarıcaoğlu, kendileriyle birlikte projede yer alan diğer ülkelerdeki araştırmacıların da aynı dönemde ve eşgüdümlü olarak çalışacaklarını aktardı.

Proje kapsamında eş zamanlı araştırmalar yapılmasının hem zorlu hem de önemli olduğunu belirten Sarıcaoğlu, projenin ulusal ve uluslararası ortaklarının bulunmasının sektöre kazandırılması planlanan katkıyı hızlandıracağını vurguladı.

Sektörün, proje çıktılarını kısa sürede benimseyeceğini anlatan Sarıcaoğlu, "Mevcut projede karideslerin raf ömrünü geliştirme amacıyla nanoteknolojik ürünlerin geliştirilmesi ve karakterize edilmesi, projenin Türkiye ortağı olan BTÜ Gıda Mühendisliği Bölümü tarafından gerçekleştirilecektir. Ayrıca, karideslerde raf ömrünü izleme amacıyla geliştirilecek olan nano-sensörlerde kullanılmak üzere mikroalglerden elde edilen fikosiyanin pigmentleri kullanılacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Sarıcaoğlu, projede Türkiye, Tayland ve Maleyza'dan öğretim üyelerinin yer aldığını belirterek, şunları kaydetti:

"Karidesler genellikle taze veya pişmiş olarak ihraç edilmekte ve pazarda satılmaktadır. Yüksek piyasa değerlerine karşın karidesler, sınırlı bir raf ömrü olan ve son derece çabuk bozulabilen gıdalardır. Bu bozulmalar, ürünün piyasa değerini önemli ölçüde düşürmekte ve mali kayba neden olmaktadır. Karideslerin raf ömrünü uzatmak için yaygın olarak katkı maddeleri kullanılmaktadır. Bu maddeler, astımlı kişilerde alerjik reaksiyonlara ve ciddi rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Buna karşın daha önceden yapılan çalışmalarda yeşil çay, dut yaprağı, guava yaprağı, zeytinyağı yan ürünleri ve benzeri bitkilerden elde edilen katkıların buzdolabında saklama sırasında karideslerin raf ömrünü uzattığı bildirilmiştir. Bu çalışmalar ışığında, tarımsal ürünlerin işlenmesi ile oluşan atıklarından (APW) elde edilebilen katma değerli bileşiklerin geri kazanılarak kullanılması konusunda yapacağımız çalışmalar; atık yönetimi, endüstriyel büyüme ve ülke ekonomisi için yeni bir yol sunacaktır."